تشویق و حمایت مناسب در دوران اوایل کودکی، اثرات عمیقی بر رشد و توسعه این دوره حیاتی دارد. در این مقاله، با انواع تشویق کلامی و غیرکلامی آشنا میشویم و مفاهیمی مهم در تاثیرگذاری این تشویقها بر کودکان مطرح میشود. با ما همراه باشید تا با راهکارهای کلیدی برای تربیت موفق در این مسیر آشنا شوید.
وظایف والدین
2 دقیقه مطالعه
تشویق کلامی: استفاده از کلمات و جملات محبتآمیز و تشویقآمیز مانند "آفرین"، "عزیزدلم"، "ممنونم" و غیره. نکته مهم در تشویق کلامی، اضافه کردن توصیف به کلمه تشویقی است؛ به عنوان مثال: "ممنونم که لباس را برداشتی" یا "آفرین که با مامان/بابا همکاری میکنی".
تشویق غیرکلامی: متأسفانه بسیاری از خانوادهها فقط خرید جایزه را به عنوان تشویق در نظر میگیرند، اما اقدامات مختلف میتوانند به عنوان تشویق غیرکلامی مطرح باشند؛ به عنوان مثال: به جای خرید وسایل، برای رفتار خوب کودکان، آنها را به پارک ببرید، به استخر بروند، کیک بپزند، کارهای دستساز انجام دهند. خریدن زیاد وسایل باعث متوقع شدن و دلسردی بچهها میشود.
نکته مهم در تشویق غیرکلامی کمک گرفتن از زبان بدن است. مثلا در مقابل رفتار خوب کودک چشمک زدن، دست دادن، لبخند زدن.
در دخترها نقطه حساس بدنی که به مغز سیگنال ارسال میکند و هورمون شادی ترشح میکند، دست کشیدن به شانه و کتف آنها است. در پسرها دست کشیدن روی سر آنها همین کار را انجام میدهد. لمس کردن دست بچهها حس خوبی به آنها میدهد و سریعا به مغز سیگنال ارسال میکند.
برخی نکات مهم برای تاثیرگذاری تشویقها:
فوریت: برخلاف تنبیه که با کمی مکث باید انجام بدهیم، تشویق باید بلافاصله صورت بگیرد. تشویق همراه با توصیف باشد "آفرین که غذایت را خوردی عزیز دلم".
تشویق مورد علاقه کودک: گاهی والدین تشویقی را انجام میدهند که خودشان دوست دارند یا فکر میکنند که مورد علاقه کودک است. لطفاً تشویقی انجام بدهید که کودک از آن لذت میبرد.
فرد مورد علاقه کودک: اجازه بدهید بچهها جایزه را از کسی که او را بیشتر دوست دارند یا بیشتر با او در ارتباط هستند، دریافت کنند. مثلا اگر کودکی از بازی کردن و حضور پدرش بیشتر لذت میبرد بهتر است جایزه را از او دریافت کند. تشویق کودک و تنبیه کودک هر کدام باید دقیق و اصولی باشد و رفتار والدین نقش مهمی در این زمینه دارد.